شناخت لنزها و آشنایی با فاصله کانونی و زاویه دید

در واقع یکی از جاذبه های اصلی دوربینهای SLR ، امکان استفاده از انواع بسیار متنوع لنزها، با کاربردهای اختصاصی و بیشماری است که عکاس را در پدید آوردن آنچه میخواهد به نحو چشمگیری یاری میدهد.

حتی در دوربینهای کمپاکت ، علیرغم محدودیهای بسیاری که دارند، آشنایی باکارکرد لنز در فاصله کانونیهای متفاوت و استفاده از دیافراگم مناسب، در بهبود نتیجه حاصله نقشی اساسی دارد.

لنز مجموعه ای از عدسیها است که وظیفه تشکیل تصویر بر روی فیلم یا حسگر دوربین را برعهده دارد. در واقع کیفیت عکس بیش از آنکه وابسته به دوربین باشد ، به کیفیت لنز مورد استفاده وابسته است.

ماهیت هر لنز توسط دو عدد شناخته میشود. یکی از این اعداد معرف فاصله کانونی لنز و عدد دیگر معرف بازترین دیافراگم لنز است .

فاصله کانونی که بر حسب میلیمتر میباشد ، معرف زاویه دید لنز نیز هست بطوریکه هرچه عدد آن کمتر باشد، لنز زاویه دید بازتری دارد و باصطلاح واید تر است و هرچه این عدد بزرگتر باشد ، زاویه دید لنز تنگتر است و به عبارتی لنز به سمت تله سوق میابد.
لنزهای زوم به لنزهایی گفته میشود که فاصله کانونی متغیر دارند. برای مثال لنز 200-18 میلیمتری فصله کانونیش مابین 18 میلیمتر تا 200 میلیمتر قابل تغییر است.

لنزهارا بر حسب زاویه دیدشان به لنزهای بسیار باز ( اولترا واید ) ، واید ، نرمال، تله و سوپرتله تقسیم میکنند.

فاصله کانونی لنزها ، علاوه بر تعیین زاویه دید، فاکتور بسیار مهم دیگری را نیز تحت تاثیر قرار میدهد و آن عمق میدان عکس میباشد.

انتخاب عمق میدان مناسب و چگونگی دستیابی به آن، یکی از فاکتورهایی استکه در تمایز یک عکس خوب از یک عکس ضعیف موثر است. بسیاری از عکاسان تازه کار تصور میکنند که هر چه عمق میدان عکس بیشتر باشد، عکس از شرایط مطلوب تری برخوردار است ، در صورتیکه در بسیاری موارد چنین نیست.
در واقع زیبایی بسیاری از عکسها به تار و مبهم بودن پس زمینه است و فاصله کانونی لنز یکی از فاکتورهایی است که در این مهم تاثیر میگذارد.

بدین معنا که هرچه فاصله کانونی لنز کمتر و به عبارتی لنز وایدتر باشد، عمق میدان عکس بیشتر و بالعکس، هرچه فاصله کانونی لنز بیشتر باشد یعنی لنز، تله ی قویتری باشد، عمق میدان عکس کمتر است.

بنابر این در شرایطی که نیاز به عمق میدان زیادی هست (مثل عکاسی از مناظر طبیعی ) بهتر است از لنزهای واید استفاده شود و هرگاه برای جداکردن سوژه از پس زمینه نیاز به عمق میدان کمتر است، از لنزهای تله نتیجه بهتری حاصل میشود.

فاصله کانونی در ایجاد پرسپکتیو مناسب نیز موثر است.

لنزها همچنین، دارای انواع خاص دیگر با ویژگیها و کاربردهایی اختصاصی هستند. مثلا لنزهای ماکرو که با فاصله کانوی متفاوت وجود دارند و بعلت قدرت بزرگنمایی زیادشان برای عکاسی از سوژه های خیلی کوچک مثل حشرات و یا کارکردهای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند.

و یا لنزهای چشم ماهی ( fish eye ) که جزء لنزهای اولتر واید هستند ولی دیدی کروی ایجاد میکنند و کاربردهای هنری دارند و ....

لنز یکی از مهمترین اجزاء دوربین و یکی از اساسی ترین تجهیزات عکاسی است که به عکاس امکان تجلی خلاقیت هایش را میدهد.